Light προϊόντα
Διατροφή
Light προϊόν δεν σημαίνει προϊόν χωρίς θερμίδες ή με αμελητέες θερμίδες.
LIGHT δεν σημαίνει προϊόν χωρίς θερμίδες ή με ‘ελάχιστες θερμίδες’, ούτε απαραίτητα ότι είναι ένα τρόφιμο με χαμηλά λιπαρά. Τα προϊόντα light είναι τρόφιμα που περιέχουν μειωμένες ποσότητες από κάποια θρεπτική κατηγορία που θεωρείται βλαπτική για συγκεκριμένη ομάδα πληθυσμού. Η κατανάλωση προϊόντων light τείνει συνεχώς να αυξάνεται παράλληλα με τη βιομηχανοποίηση της διατροφής, την αύξηση της παχυσαρκίας και τις μεταβολές του τρόπου ζωής μας. Έτσι σήμερα καταναλώνουμε περίπου διπλασία ποσότητα προϊόντων Light σε σχέση με 10 χρόνια πριν.
Tι ορίζει η νομοθεσία.
Για κάθε προϊόν light ορίζεται ένα αντίστοιχο ‘τρόφιμο αναφοράς’ το οποίο είναι το αρχικό, το κανονικό , ‘μη light’ προϊόν . Αυτό συνήθως καθορίζεται υπολογίζοντας τη μέση περιεκτικότητα σε θερμίδες, λίπος και αλάτι των αναλόγων πιο γνωστών προϊόντων που κυκλοφορούν σε εθνικό επίπεδο.
Έτσι για να αποκτήσει ένα τρόφιμο στη ετικέτα του την ένδειξη light θα πρέπει:
- Για τα τρόφιμα αναφοράς που οι θερμίδες τους προέρχονται κατά 50% ή περισσότερο από λίπος, θα πρέπει το προϊόν light να έχει τουλάχιστον 50% λιγότερο λίπος. Αν για παράδειγμα μια μαγιονέζα έχει φυσιολογικά 80% λιπαρά σημαίνει ότι όλες σχεδόν οι θερμίδες της προέρχονται από λίπος, η μαγιονέζα light θα πρέπει να έχει 40% λιπαρά. Άρα, light μαγιονέζα δεν σημαίνει μαγιονέζα χωρίς λιπαρά ή με αμελητέα λιπαρά!!!
Κανόνας λοιπόν! Light προϊόν δεν σημαίνει προϊόν χωρίς θερμίδες ή με αμελητέες θερμίδες.
- Για τα τρόφιμα αναφοράς που οι θερμίδες τους προέρχονται κατά λιγότερο από 50% από λίπος θα πρέπει τα προϊόντα light να έχουν τουλάχιστον 33% λιγότερες θερμίδες ή 50% λιγότερο λίπος.
- Τέλος τα τρόφιμα που είναι light σε αλάτι θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 50% λιγότερο αλάτι από το ανάλογο τρόφιμο αναφοράς.
Την πρώτη κατηγορία των προϊόντων ‘light’ αποτελούν τα προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος. Η κυριότερη κατηγορία τέτοιων προϊόντων είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα ημιαποβουτυρωμένα (1,5% λιπαρά) ή και τελείως αποβουτυρωμένα (0% λιπαρά) γάλατα και γιαούρτια ακόμα αποτελούν την πλειοψηφία των προϊόντων ‘light’ που καταναλώνονται στην Ελλάδα. Άλλα τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος είναι τα προϊόντα κρέατος, σάλτσες και μαγιονέζες καθώς και διάφορα σνακ.
Μια δεύτερη κατηγορία προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος είναι αυτά που περιέχουν υποκατάστατα λίπους. Τα υποκατάστατα λίπους μπορεί να απορροφούνται όπως οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες ή να είναι μη απορροφήσιμα συνθετικά λίπη. Τα τελευταία έχουν κατηγορηθεί για παρενέργειες. Για παράδειγμα, η κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν olestra (συνθετικό λίπος που χρησιμοποιήθηκε στην Αμερική), συνδέθηκε με την πρόκληση γαστρεντερικών διαταραχών καθώς και μείωση της απορρόφησης καροτενοειδών.
Για την αντικατάσταση της ζάχαρη στα προϊόντα ‘light’ χρησιμοποιούνται ουσίες με υψηλή γλυκαντική ικανότητα. Τέτοιες είναι για παράδειγμα η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη και το ακεσουλφαμικό κάλιο. Η ασπαρτάμη που έχει πολλαπλάσια γλυκαντική ικανότητα σε σχέση με τη ζάχαρη (200 φορές πιο γλυκιά), απορροφάται σαν πρωτεΐνη και μεταβολίζεται κανονικά. Έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 35 χώρες και χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 5000 προϊόντα όπως αναψυκτικά, γλυκά, κρέμες, γαλακτοκομικά προϊόντα κ.ά. Οι γλυκαντικές αυτές ουσίες πολλές φορές χρησιμοποιούνται μαζί με άλλους υδατάνθρακες, όπως π.χ. ασπαρτάμη και μαλτοδεξτρίνες στο canderel.
Η τελευταία κατηγορία προϊόντων ‘light’ είναι τα οινοπνευματώδη ποτά στα οποία έχει αφαιρεθεί μια ποσότητα αλκοόλ ή και όλο το αλκοόλ (π.χ. μπύρες light).
Το παράδοξο είναι ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν κατά κόρον ‘light’ προϊόντα στη διατροφή τους έχουν σταδιακή αύξηση του σωματικού τους βάρους. Αυτό εξηγείται από την πεποίθησή τους, ότι τα προϊόντα αυτά, τους ‘αδυνατίζουν’ με αποτέλεσμα να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες. Παρόλα αυτά οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα προϊόντα ‘light’ μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και την πρόληψη ασθενειών εφόσον καταναλώνονται σωστά.
Σημαντικό ρόλο παίζει η ενημέρωση και η σωστή επισήμανση των τροφίμων έτσι ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει τη θερμιδική αξία αυτών. Υπάρχουν τρόφιμα ‘light’, όπως για παράδειγμα μαγιονέζα ή κρέμα γάλακτος που ενώ περιέχουν λιγότερο λίπος εξακολουθούν να είναι τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας και είναι καλό να χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες και μόνο στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.